Sinclair kontra Curry, zapomniana wojna

Lata 80. Kiczowate stroje, piękna muzyka, Związek Radziecki na wielkiej wojnie w Afganie. Technologia się polepsza z każdym miesiącem, komputery nabierają mocy oraz możliwości. Na amerykańskim tle przewija się miły chłopak w wielkich okularach i równie wielkim z zapałem do kapitału, a jego oponentem staje się bosy chłopak, co z kumplem komputery składa w garażu. Gdzieś dalej, dalej Komoda bije Atarowca. Atari ubija rynek gier, potem znika z rynku, Nintendo próbuje przywrócić Ameryce zainteresowanie rynkiem gier.

Europa ma swoją wojnę, której skutki są znane dzisiaj niewielkiej liczbie osób, a prawie każdy telefon z tego korzysta. I nie jest ona związana z walką o niepodległość. Choć może lekko nią jest. Zapraszam do czytania, bo warto.

Strony konfliktu oraz ich lekka historia

Sir Clive Sinclair

Urodzony w 1940 roku, w wieku 17 lat porzucił naukę, żeby pisać artykuły w czasopismach o technice radiowej, nawet napisał o tym kilka podręczników. W 1961 założył swoją firmę Sinclair Radionics, która istnieje do dzisiaj. Podobno zrobił to dzięki zarobieniu 50 funtów na rozpoczęcie działalności dzięki artykułom dla czasopism o radiu. Początkowo zajmował się elementami radiowymi, z czasem doszły kalkulatory i… problemy finansowe. Clive, mimo tych kłopotów, nadal próbował tworzyć rzeczy, które uważał za przydatne, których cena może być niska, a wykonanie eleganckie. „Simplicity, Elegance, Practicality” mottem Sir Clive’a oraz jego firmy było zawsze.

W okolicach połowy lat 70. pojawiają się problemy finansowe, które zmuszają Sinclaira do skorzystania z pomocy brytyjskiego NEB, głównie związane z projektem pojazdu C5 oraz zegarka LED mającego opcję zaciemniania wyświetlacza, którego awaryjność poważnie zaszkodziła firmie. Wcześniej powstał plan założenie dodatkowej firmy, do której można by było uciec w razie klęski Radionics. Firmą tą było Science of Cambridge Ltd. I w tym momencie na scenę wkracza Chris Curry.

Sir Clive Sinclair i jeden z najważniejszych projektów jego życia.

Chris Curry

Człowiek związany z Sinclair Radionics od 1966 roku, w 1975 po namowach Sir Clive’a staje się szefem Science of Cambridge Ltd., po czym zainteresowany przedstawionym mu układem typu „kit” komputera MK14 postanowił zająć się jego sprzedażą. Problemem był Clive, któremu nie pasował sposób sprzedaży oraz nie chciał rozwijać MK14, ponieważ wolał swój projekt samochodu C5, a pieniądze musiały być odpowiednio użytkowane. Po tym incydencie Chris postanowił wejść w spółkę ze swoim znajomym, Hermannem Hauserem, w spółkę, którą nazwali Acorn Computers, ale jeszcze w tamtej chwili znaną jako Cambridge Processor Unit. Na początku tworzyli maszyny do jednorękich bandytów, potem te pieniądze przeznaczyli na tworzenie komputerów typu „kit”, po czym zaczęli iść na coraz intensywniejszą wojnę z Sinclairem.

Od lewej: Hermann Hauser, Chris Curry.

Przebieg wojny

Znamy strony konfliktu, wróciliśmy w pobliże lat 80. jako teatru działań i chcemy poczytać o temacie. To teraz wracamy do sprawy. Postaram się nie wskazywać na preferowaną maszynę, postaram się wspomnieć o tym, kto wygrał określoną fazę, opierając się o kilka obszarów.

„Najlepsza darmowa reklama w historii komputerów”

W okolicach 1980-1981 roku rząd Wielkiej Brytanii uznał, że kraj ten powinien stać się krajem o największej ilości mikrokomputerów na rodzinę. W celu poprowadzenia tej operacji, potrzebny był program telewizyjny oraz komputer, który będzie przykładem oraz komputerem do użycia w szkole, w której program też będzie pokazywany. Pierwszym kandydatem była firma Newbury, a komputerem NewBrain. Niestety, projekt komputera nie wypalił, a BBC potrzebowało komputera.

W tym czasie, Sinclair stworzył swojego ZX80, który szturmem podbił rynek tanich komputerów; „zróbcie co możecie, nawet kradnijcie i żebrzcie, ale cena ma być na poziomie 99,99 funta”. Acorn stworzył wtedy komputer Atom, którego główną przewagą było to, że był dwa razy lepszy we wszystkim oraz nie miał problemu z mruganiem ekranu z powodu korzystania z klawiatury.

W momencie, gdy BBC ogłosiło, że z Newbury nic nie wyjdzie, Curry już jechał powiedzieć, że ma sprawny prototyp i że pokażą go w piątek. Mieli cztery dni na stworzenie prototypu od podstaw, szczęśliwie udało im się stworzyć taki prototyp głównie dzięki pomocy motywacji ze strony Hermanna Hausera i jego znanej rozmowy telefonicznej mającej na celu zachęcić konstruktorów do pracy nad prototypem poprzez prosty blef. „Serio, niewykonalne? Przecież Steve mówił, że możliwe”.

Kiedy tylko ogłoszono, że komputer BBC Micro będzie tworzony przez Acorn Computers, Sinclair był wściekły, a zamówienia na komputery z firmy jego dawnego pracownika poszybowały znacząco.

Spectrum tęczy

Po przegranej z Acorn, Sinclair postanowił postawić na dalsze rozwijanie idei tanich i porządnych komputerów, czego rozwinięciem był komputer ZX81, który był przygotowaniem gruntu pod system mający tym gruntem zatrząsnąć potężnie. ZX Spectrum, mimo swoich bardzo niskich osiągów, był bardzo, bardzo popularny. Setki dobrych gier, dużo akcesoriów i niska cena zachęciły ludzi do korzystania z tego zestawu, mimo problemów z awaryjnością maszyn. Co ciekawe, pomysłodawcę denerwował fakt, że komputery używane są do gier, a nie wyłącznie do pracy. „Clive Sinclair, the man who brought you >>Jet Set Fucking Willy<<”.

Fragment filmu Micro Men (BBC, 2009, prawdopodobnie koloryzowany).

Niespodziewany wróg – MS-DOS Compatible

Pamiętacie, jak we wstępie mówiłem o miłym panu z apetytem na kasę tak dużym jak jego okulary? Na początku nierozpoznawalny, teraz znany jako MS-DOS, który sprzedaje, staje się liderem rynku komputerowego, czyli powoli nastaje zmierzch prawdziwych mikrusów, a pojawiają się o wiele ciekawsze komputery klasy IBM-PC. Co prawda, początkowo obie firmy istnienia trzeciej (największej) drogi nie widziały, albo ujrzeć nie chciały, ale coraz więcej firm oraz szkół przechodziło na rozwiązania IBM i firm podobnych. Spectrum przez to zaliczył znaczące zaniżenie sprzedaży, co było jedną z przyczyn przejęcia firmy Sinclaira przez Alana Sugara i jego Amstrad. Drugą był projekt Quantum Leap, komputer podobny do Spectruma, ale korzystający ze specjalnych kaset, zamiast ze zwykłych kaset magnetofonowych. Był to komputer dla biznesu, ale nie znalazł tam wielkiego zainteresowania. Dzięki projektowi BBC Micro oraz pracy nad wieloma systemami bardziej profesjonalnymi (architektura RISC oraz linia komputerów Archimedes), Acorn utrzymał się nieco dłużej, choć i ten gigant upadł i został przejęty przez firmę Olivetti.

Owoce wojny

Co dała nam ta wojna? Zdecydowanie najważniejsze to to, że szybko obniżyła ceny mikrokomputerów (z prawie 500-600 funtów za jeden egzemplarz do 100 funtów w kilka miesięcy). Ważne jest też to, że dzięki pracy firmy Acorn na rzecz architektury RISC dzisiejsze telefony, tablety i reszta elektroniki typu SoC korzysta ze skróconych, szybszych operacji ARM. Dalej, rozwinęła dużą część młodzieży lat 80. dzięki nauce korzystania i programowania. Nam dała dużą ilość ciekawych gier oraz dała możliwość korzystania z tanich komputerów tysiącom ludzi na świecie, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii. Jeżeli ten materiał nie zaspokoił Waszej ciekawości – w końcu jest niewielkim wycinkiem wielkiej historii – polecam film Micro Men z 2009 roku, produkcji BBC. Powstanie materiału zainspirował właśnie ten film.

Uwaga!
W materiale, z powodu braków czasu oraz możliwości, nie umieściłem Amigi, większego opisu Alana Sugara oraz pominąłem nieco faktów, nadal zachowując spójność i logiczność sytuacji.